Zeker zijn van inkomen, goede voorzieningen en goed werk

4.1 Zeker zijn van inkomen, goede voorzieningen en goed werk

Minimuminkomen. We zien scherp toe op de naleving van de richtlijn voor toereikende minimumlonen. We handhaven streng en maken een minimumloon van minimaal 60% van het mediaan loon in heel Europa de norm. We pakken armoede in de EU verder aan door vast te leggen dat lidstaten hun inwoners een bestaansminimum garanderen en Europese minimumuitkeringen vaststellen voor mensen die afhankelijk zijn van een uitkering. Minimumuitkeringen moeten voorzien in het levensonderhoud. Het sociaal minimum moet in elk land adequaat zijn, en in ieder geval boven de armoederisicogrens. De EU steunt onderzoek naar en experimenten met een basisinkomen.
Sturen op brede welvaart. Alle Europese regels moeten bijdragen aan een schone en eerlijke, sociale en gezonde toekomst voor mensen en de planeet. Bij nieuwe voorstellen kijken we naar de impact op en actieve bijdrage aan het klimaat en principes die zijn vastgelegd in de Europese Pijler van Sociale Rechten, zoals kansengelijkheid, gendergelijkheid, en toegang tot basisvoorzieningen, huisvesting, de zorg en het onderwijs.
Huisvesting. Er komt een Europees Crisisplan voor de aanpak van de wooncrisis en een Eurocommissaris verantwoordelijk voor het recht op huisvesting. Daarbij wordt ingezet op woningen die betaalbaar, toegankelijk, van goede kwaliteit (vrij van vocht, schimmel, loden leidingen en bouwkundig in orde), duurzaam en in de buurt van voldoende voorzieningen zijn, én woonzekerheid bieden. We zetten ook vol in op het aan banden leggen van speculatie op de woningmarkt door grote investeringsfondsen zoals Blackstone via Europese wetgeving op vlak van banken, kapitaalmarkten, staatssteun, begroting, belasting en hypotheken. De nieuwe regels voor data-uitwisseling over vakantieverhuur worden snel uitgerold en steden die regels voor vakantieverhuur via platforms als Airbnb en Booking uitrollen worden niet langer tegengewerkt, maar ondersteund. Sociale huisvesting wordt gestimuleerd via Europese financiering en door de hindernissen weg te werken die Europese marktregels nu opwerpen bij de bouw van sociale huisvesting. Gedwongen huisuitzettingen, waarbij geen alternatieve huisvesting wordt verzekerd, worden verboden. Dit betekent dat niemand door huisuitzetting dakloos wordt.
Nutsvoorzieningen. De EU dwingt nooit liberalisering af van nutsvoorzieningen en ondersteunt onderzoek naar het terugdraaien van privatiseringen. Het Europees economisch en interne marktbeleid moet de publieke sector steunen in plaats van aansporen tot marktwerking. We willen dat lidstaten vrij zijn om collectieve voorzieningen, zoals zorg, sociale huisvesting en openbaar vervoer, niet aan te besteden op de markt.
Dakloosheid. In lijn met de verklaring van Lissabon streven we ernaar dakloosheid in 2030 te beëindigen. De EU draagt daar financieel aan bij. Om dit te bereiken wordt Housing First een van de belangrijkste pilaren en wordt ervaringskennis ingezet. Er is speciale aandacht voor extra kwetsbare groepen zoals (dreigend) dakloze jongeren, LHBTIQ+’ers, ongedocumenteerden, migranten en dakloze mensen uit een ander EU-land.
Toegankelijkheid publieke voorzieningen. Bij een stevig sociaal fundament horen publieke voorzieningen die toegankelijk zijn voor iedereen. Om te voorkomen dat juist de meest kwetsbaren in onze samenleving tussen wal en schip raken, moeten basisvoorzieningen toegankelijk zijn voor iedereen, ook voor dakloze en ongedocumenteerde mensen.
Europees Sociaal Handvest. Om recht te doen aan haar toenemende verantwoordelijkheid voor de sociale en economische mensenrechten van haar burgers en ingezetenen, treedt de EU toe tot het herziene Europees Sociaal Handvest en verankert zij de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie in het EU-recht.
Gelijk loon voor gelijk werk. We eisen gelijke beloning van gelijk werk voor iedereen, zonder discriminatie op basis van bijvoorbeeld gender, kleur of beperking. De EU zorgt samen met lidstaten voor betere handhaving van dit principe en treedt harder op tegen elke vorm van discriminatie in de beloning van geleverd werk. We zorgen voor zorgvuldige implementatie en sterke handhaving van de richtlijn voor loontransparantie en de minimumlonen-richtlijn.
Technologie op de werkvloer. Er moet een Europese richtlijn komen over de inzet van technologie op de werkvloer, zodat technologie ten goede komt aan werknemers in plaats van de werkdruk verder op te voeren. Hierbij is altijd duidelijk voor werknemers en vakbonden hoe en waarom technologie wordt ingezet. Hierover krijgen zij ook vooraf instemmingsrecht. Surveillance als het registreren van je lichaamsbewegingen, het constant monitoren van je gedrag communicatie op werk en het bijhouden van je emoties maken we met wet- en regelgeving onmogelijk. Een mens neemt altijd de beslissingen die gevolgen hebben voor de werknemer, zoals evaluaties, salaris en ontslag. Winsten in tijd of middelen door digitalisering op de werkvloer verdelen we eerlijker tussen werknemer en werkgever.
Recht op onbereikbaarheid en thuiswerken. Er komt een Europees recht op onbereikbaarheid na werkuren. Dit is essentieel voor een gezonde balans tussen het professionele leven en het privéleven. We willen een Europese wet over telewerken en het recht om niet bereikbaar te zijn. Daarin leggen we voor sectoren waar dat mogelijk is het recht om deels thuis te werken wettelijk vast.
Europees socialezekerheidsnummer. Een Europees socialezekerheidsnummer moet grensoverschrijdende arbeid transparanter maken en daarbij duidelijkheid geven aan arbeidsinspecties en werknemers of en waar sociale premies betaald worden, en fraude door het niet afdragen van sociale zekerheidspremies bestrijden.
Gezond werk. Niemand mag overlijden, ziek worden of slachtoffer worden van een arbeidsongeval op de werkplek of door het werk. Mentale problemen zijn de voornaamste ziekmaker op de werkplek. Daarom is er meer aandacht nodig voor mentale gezondheid bij regels rond werkomstandigheden, net als voor werkdruk en de verwachting van permanente bereikbaarheid. We werken aan fatsoenlijke werktijden en doorbetaalde pauzes. We streven ernaar een 32-urige werkweek met behoud van inkomen de norm te maken in heel Europa. We voegen burn-out toe aan de lijst van beroepsziekten. De lijst van gevaarlijke en kankerverwekkende stoffen waarvan het gebruik aan banden moet worden gelegd, breiden we uit. We maken ook regels voor veilig werk bij warme weersomstandigheden.
Platformwerk. De nieuwe wet voor de bescherming van platformwerkers moet snel leiden tot betere arbeidsomstandigheden. Met een snelle implementatie en strenge handhaving van deze wet stoppen we misbruik en schijnzelfstandigheid van platformwerkers en geven we platformwerkers meer inzage in, en controle en zeggenschap over de onderliggende algoritmen van digitale platforms.
Vaardigheden en leren op werk. Europa investeert grootschalig in het scholen en omscholen van mensen, met name in de sectoren waar de mensen het hardst nodig zijn, bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs en de ICT-sector. Deze programma’s worden praktisch en financieel zo toegankelijk en inclusief mogelijk gemaakt. Deze Europese Skills Agenda moet zich niet eenzijdig richten op theoretisch opgeleiden, maar juist speciale aandacht geven aan mensen met sociale banen. De EU legt minimumrechten voor de scholing van werknemers vast, zodat werknemers van baan kunnen wisselen als banen verdwijnen en veranderen.
Zekerheid op werk. Uitgangspunt is het vaste contract en direct in dienst treden bij de werkgever. Het rechtstreeks in dienst nemen wordt verplicht voor tenminste 85% van werknemers. Er komen strenge regels voor interimarbeid. Nulurencontracten schaffen we af en flexwerkers krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden en -rechten als vaste krachten. In heel Europa komen er normen voor uitzendbureaus door de uitzendrichtlijn te herzien. Uitzendkantoren moeten verplicht een vergunning hebben.
Stages. De EU treedt op tegen uitbuiting van stagiairs. Onbetaalde stages worden in heel Europa niet meer toegestaan.
Versterken vakbonden. Samen sta je sterker dan alleen, vooral tegen grote bedrijven. We stimuleren collectief onderhandelen en beschermen vakbondsrechten. Toegang van werknemers tot vakbondsvertegenwoordigers en van vakbonden tot de werkvloer is cruciaal. Sociale partners worden nauw betrokken bij veranderingen op de werkvloer, zoals faillissementen en overnames, en bij herstructurering op de werkvloer worden werknemers begeleid. We nemen maatregelen tegen vakbonden die niet onafhankelijk zijn (gele bonden).
Werkomstandigheden transportsector. We erkennen dat fatsoenlijke arbeidsomstandigheden een essentiële rol spelen in de veiligheid en beschikbaarheid van vervoer. Het gebrek daaraan leidt tot een enorm tekort in het wegvervoer en de logistiek. We nemen wetgeving aan die goede en veilige werkomstandigheden verzekert voor de transportsector, zoals voor treinmachinisten en chauffeurs.
Inspraak op de werkvloer. Werknemers moeten betrokken worden bij belangrijke bedrijfsbeslissingen. We versterken de richtlijn voor Europese ondernemingsraden, zodat die instemmingsrecht krijgen bij beslissingen als fusies, overnames, reorganisaties, beloningsverschillen en de besteding van de winst.

Sterke schouders dragen bij met eerlijke belastingen

Crisiswinsten belasten en winstgedreven inflatie stoppen. Obscene winsten over de ruggen van mensen in tijden van crisis belasten we. Keer op keer zagen we dat bedrijven in tijden van grote onzekerheid hun marktmacht gebruiken om de prijzen ver op te drijven. De crisisheffing
voor fossiele bedrijven ingevoerd na de Russische inval in Oekraïne breiden we uit naar andere sectoren zoals de farmaceutische industrie of supermarktketens die onder het mom van inflatie gigantische winsten hebben gemaakt. De Europese Commissie moet als mededingingsautoriteit
harder en gerichter optreden tegen inflatie veroorzaakt door de enorme winsten van bedrijven.
Bedrijven betalen eerlijk belasting. De Europese Commissie gaat bestaande regels ook
daadwerkelijk handhaven en zorgt ervoor dat lidstaten die implementeren. De afgelopen jaren
zetten we stappen richting transparantie en een internationale OESO-minimumbelasting. Er is
een Europese grondslag voor winst- en vennootschapsbelasting nodig, zodat bedrijven niet meer
kunnen kiezen in welk land ze belasting betalen. Met een Europese vennootschapsbelasting zorgen we ervoor dat multinationals – waaronder techgiganten – eerlijk belasting betalen, met een
Europese minimumwinstbelasting van 18%.
Belastingparadijzen. Er moet een einde komen aan belastingontwijking en belastingparadijzen buiten én binnen Europa. De EU-wijde race naar het laagste belastingtarief
en de rol van Nederland als belastingparadijs moeten stoppen. De EU scherpt criteria aan voor
de zwarte lijst van belastingparadijzen, maakt de selectieprocedure transparanter en zorgt dat
ook alle EU-lidstaten zich niet als belastingparadijs gedragen. Er komt een Europese heffing op
kapitaalstromen naar landen op de zwarte lijst. De EU scherpt ook Europese regels aan voor het
belasten van winsten die verschoven worden naar belastingparadijzen (CFC-regels). Er komen
Europese minimumstandaarden om belastingontwijking via investeringsverdragen te stoppen.
Rechtvaardige belastingen op vermogen en vervuiling. De EU dringt aan op belastinghervormingen in de lidstaten, waarbij het zwaartepunt van belastingheffing in heel de EU komt te liggen op vervuiling en vermogen in plaats van arbeid. Er komt een minimumvermogensbelasting om te voorkomen dat EU-lidstaten vermogenden en kapitaal lokken met belastingvoordelen.
Belastingtransparantie. De EU werkt aan een betere registratie van ondernemingen
om brievenbusfirma’s te bestrijden, aan de hand van een transparant en functioneel Europees
bedrijvenregister. We scherpen de verplichtingen van grote bedrijven aan om publiekelijk te
rapporteren over hun effectieve belastingafdrachten, economische activiteiten en subsidies in
ieder land waar ze actief zijn, inclusief belastingparadijzen als Bermuda en de Kaaimaneilanden.

Belastingontduiking aanpakken. Er komen Europese regels waarmee het voor brievenbusfirma’s verboden wordt te profiteren van belastingconstructies die lidstaten aanbieden. Daarnaast maken we in Europees verband werk van een verbod op de trustsector, die belastingontwijking aantrekt en nauwelijks maatschappelijke meerwaarde heeft. De EU schaft alle belemmeringen voor lidstaten om op te treden tegen bedrijven zonder reële economische activiteit af. Banken, belastingadviseurs en andere instellingen die meewerken aan het faciliteren van witwassen, agressieve belastingontwijking en belastingontduiking door hun klanten krijgen sancties opgelegd. De EU zorgt voor minimumharmonisatie van een onvoorwaardelijke bronbelasting op dividend, rente en royalty’s.

Btw-herziening voor gezondheid en milieu. De Europese regels over btw worden
drastisch herzien zodat lidstaten de vrijheid krijgen om niet de aankoop van goederen en
diensten te belasten maar hun effect op het milieu, gezondheid en het gebruik van grondstoffen
(onttrokken waarde). De btw moet verlaagd kunnen worden voor reparaties en hergebruikte
goederen en materialen.

Naar start