4.6 Betaalbaar en groen vervoer
- Groen en sociaal mobiliteitsbeleid. Openbaar vervoer, deelvervoer, fietsen en lopen krijgen voorrang in het Europese mobiliteitsbeleid. De vergroening van onze mobiliteit moet hand in hand gaan met de verwezenlijking van betaalbare en toegankelijke mobiliteit voor iedereen. We kiezen voor schoon en betaalbaar openbaar vervoer als een dienst van algemeen belang, die niet ten prooi mag vallen aan privatisering. De verplichting om openbaar vervoer aan te besteden wordt geschrapt.
- Einde aan vervoersarmoede. We zien erop toe dat de lidstaten vervoersarmoede terugdringen op een duurzame manier, bijvoorbeeld door openbaar vervoer gratis te maken, onder meer met de middelen uit het Sociaal Klimaatfonds. Bij de aanpak van vervoersarmoede zetten we de regio centraal. Al het openbaar vervoer wordt toegankelijk voor mensen met een beperking.
- Sneller met de trein. We investeren in een Europees netwerk van snelle personentreinen, nachttreinen en vrachttreinen. Er komt een Europese dienstregeling en Europees treinboekingssysteem, waarmee reizigers op eenvoudige wijze prijzen en goedkope treinkaartjes kunnen vergelijken in heel Europa. We versterken de rechten van passagiers, bijvoorbeeld bij vertraging. Europese spoorwegmaatschappijen beoordelen we niet alleen op het vervullen van nationale verplichtingen, maar ook op hun prestaties op het gebied van internationale treinreizen.
- Betaalbare elektrische auto’s. We stimuleren overheden om de verkoop van nieuwe personenauto’s op fossiele brandstof al vóór de einddatum van 2035 te ontmoedigen, door middel van belastingen, emissievrije zones of eisen aan bedrijfs- en leaseauto’s. Elektrische (deel) auto’s, op duurzame en verantwoorde wijze geproduceerd, moeten een betaalbaar alternatief worden. We bevorderen een tweedehandsmarkt voor elektrische voertuigen.
- Minder SUV’s. We voeren ecodesignvoorschriften voor personenauto’s in, met een correctiefactor voor de batterijen van elektrische auto’s. Deze voorschriften moeten ertoe leiden dat de gemiddelde omvang en het gemiddelde gewicht van personenauto’s drastisch afnemen, en daarmee ook het aantal SUV’s.
- Uitstootvrij wegvervoer. Nieuwe vrachtwagens, bussen, landbouwvoertuigen en mobiele machines zijn uiterlijk in 2040 uitstootvrij; nieuwe motoren, bromfietsen en scooters uiterlijk in 2035; nieuwe stadsbussen uiterlijk in 2030. Europese voertuigfabrikanten moeten voorop lopen in het toepassen van emissievrije technologie.
- Tegengaan vervuiling luchtvaart. We zetten ons in voor het beëindigen van de mondiale btw- en accijnsvrijstellingen voor de luchtvaart. We voeren een Europese kerosinetaks en een veelvliegerstaks in. Het Europese emissiehandelssysteem (ETS) breiden we uit naar vluchten tussen de EU en derde landen. Ook andere emissies dan CO2 die bijdragen aan de opwarming van de aarde, zoals waterdamp, brengen we in rekening bij luchtvaartmaatschappijen. Daarnaast scherpen we de bijmengverplichting voor duurzame luchtvaartbrandstoffen aan. We stellen daarbij strikte eisen aan biobrandstoffen – geen voedsel in de tank, geen landroof – en versnellen de toepassing van e-fuels op basis van groene waterstof. Alle hernieuwbare brandstoffen moeten een verplicht duurzaamheidscertificaat hebben, dat ook sociale criteria bevat.
- Uitfaseren korte vluchten. We schrappen vluchten binnen, van en naar de EU van minder dan 750 kilometer waarvoor de trein een alternatief is. Ook verbieden we privévluchten. Lidstaten krijgen meer speelruimte om het aantal vluchten van en naar hun luchthavens te verminderen. Voor een eerlijkere vergelijking met treinreizen dient de gepubliceerde reistijd voor vliegreizen ook de periode vanaf de aanbevolen aankomsttijd van de passagier op de luchthaven tot het moment van verwacht vertrek vanaf de luchthaven te omvatten.
- Schonere scheepvaart. De verplichting voor grote zeeschepen om de uitstoot van broeikasgassen stapsgewijs te verminderen gaat ook gelden voor kleinere schepen, en voor de volledige uitstoot van tochten tussen de EU en derde landen. De accijnsvrijstelling voor fossiele scheepsbrandstof wordt geschrapt. We bevorderen de elektrificatie van de binnenvaart. Ook investeren we in innovaties in de scheepvaart om de CO2-uitstoot zo veel mogelijk te verminderen.