6.4 Integratie verdiepen en uitbreiden
- Eenduidig optreden. We versterken de Europese diplomatie en zetten ons in voor activering van de EU-verdragsclausule die meerderheidsbesluitvorming mogelijk maakt in het buitenlandbeleid. Daarbij versterken we ook de controle door het Europees Parlement.
- Uitbreiding. We ondersteunen de kandidaat-lidstaten op de Westelijke Balkan en Oekraïne, Moldavië en Georgië veel actiever in hun weg naar het EU-lidmaatschap. Daarbij houden we strikt vast aan de voorwaarden om democratische hervormingen door te voeren. We pleiten voor stapsgewijze toetreding. Landen worden bijvoorbeeld eerst alleen lid van de douane-unie. We koppelen subsidies uit het toetredingsfonds sterker aan rechtsstatelijke, sociale en democratische hervormingen. We stellen ons hard op wanneer een kandidaat-lidstaat democratische hervormingen terugdraait en gaan Russische en Chinese inmenging tegen.
- Interne toetredingshervormingen. De EU kijkt kritisch naar de effectiviteit van het huidige toetredingsproces. We schaffen het veto van de EU-lidstaten bij tussenstappen in het toetredingsproces af, zodat één land dit proces niet kan gijzelen. De volgende Eurocommissaris voor toetreding komt expliciet niet uit een land waar de rechtsstaat onder druk staat.
- Turkije. De toetredingsonderhandelingen met het Turkije van Erdoğan blijven bevroren. We starten deze onderhandelingen alleen weer op wanneer de mensenrechten aanzienlijk verbeterd zijn en het buitenland- en veiligheidsbeleid van Turkije in de pas loopt met dat van de EU.
- Europese diplomatie. Ambassades en consulaten van EU-landen werken nauwer samen met de posten van de Europese Dienst voor Extern Optreden (EDEO). Deze dienst versterkt zijn capaciteit voor crisispreventie en vredesopbouw. We vergroten de Europese inspanningen voor ecologische diplomatie. Visumverstrekking besteden we niet langer uit aan commerciële bedrijven.
- Verenigd Koninkrijk. We streven nauwere samenwerking na met het Verenigd Koninkrijk, zoals op het gebied van hernieuwbare energie en defensie. Desgewenst kan het land weer EU-lid worden.
- Nabuurschap. Met het nabuurschapsbeleid van de EU bevorderen we hulp-, investeringsen handelsrelaties die eerlijk en duurzaam zijn en ondersteunen we hervormingsprocessen. We geven niet alleen steun aan regeringen, maar ook aan maatschappelijke organisaties.
- Europese Politieke Gemeenschap. We benutten de Europese Politieke Gemeenschap als forum voor overleg en samenwerking met democratische Europese landen die geen uitzicht hebben op EU-lidmaatschap of dat niet nastreven.
- Caribisch deel van het Koninkrijk. We blijven Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en de BESeilanden de ruimte bieden om zelf te kiezen of zij buiten het grondgebied van de EU blijven of er als ‘ultraperifeer gebied’ deel van gaan uitmaken. Welke keuze zij ook maken, de eilandbewoners hebben recht op een gezonde leefomgeving. De EU en Nederland bieden steun bij stapsgewijze invoering en handhaving van Europese wetten die mensen en de natuur ten goede komen.