5.3 Leiderschap in de digitale wereld
- Online haat en desinformatie. De Europese Commissie handhaaft de nieuwe Europese internetregels streng. We stoppen desinformatie en haat als verdienmodel en treden op tegen polariserende aanbevelingsalgoritmen op sociale media gebaseerd op clicks, interactie en ophef. De Commissie stelt hiervoor aanvullende handhaafbare verplichtingen voor platforms, in plaats van de huidige self-assessments en te zwakke gedragscode desinformatie.
- Stop verslavend ontwerp. De Europese Commissie komt met regels tegen verslavend ontwerp om smartphone- en socialemediaverslaving tegen te gaan. Hierbij verbieden we verslavende ontwerpfuncties, te beginnen met de meest verslavende elementen. Er komt een recht om niet gestoord te worden, waarbij notificaties, ontvangstvinkjes en andere afleidingen standaard uit staan.
- Europese digitale toezichthouder. Grote techbedrijven mogen niet langer de regels omzeilen. Er komt een Europese digitale toezichthouder met serieuze tanden, kennis en budget die toezicht houdt op de grootste techbedrijven. Deze toezichthouder handhaaft alle Europese digitale wetten.
- Kunstmatige intelligentie (AI) reguleren. We handhaven de AI-wet streng en zorgen ervoor dat lidstaten deze snel implementeren. De wet bevat regels voor kunstmatige intelligentie met hoog risico, zoals op scholen, bij zorgverzekeraars, bij banken en bij overheden, en regels voor AI systemen getraind op heel veel data, zoals ChatGPT en chatbots. Ook komt er een mensenrechtentoets. AI-systemen die deepfakes, afbeeldingen, teksten en geluidsfragmenten genereren, geven deze straks automatisch een herleidbaar watermerk of label. Zo valt te verifiëren of een afbeelding niet ‘echt’ is.
- Onethische technologie. We stellen duidelijke grenzen aan onethische technologieën die discriminatie, mensenrechtenschendingen of surveillance in de hand werken. We stoppen in heel de EU volledig met het gebruik van risicoprofilerende algoritmen om zogenaamd gedrag, fraude of criminaliteit te ‘voorspellen’ of ‘op te sporen’ op basis van persoonsgegevens van mensen, zoals we zagen in het toeslagenschandaal. We strijden tegen gezichtsherkenning, gedragsherkenning en andere biometrische surveillance in de publieke ruimte. Het verbod op emotieherkenningssoftware op school en op werk breiden we uit naar een geheelverbod, inclusief op het gebruik door de politie en aan de grens. AI-systemen die deepfakes van personen genereren worden geheel verboden.
- Digitale autonomie. De EU gaat grootschalig investeren in onze eigen digitale infrastructuren, zoals een digitaal ecosysteem, cloudopslag, onderwijssoftware en communicatiediensten waarvan het beheer niet in commerciële handen is. Dit digitale ecosysteem wordt een vervanging voor bestaande sociale media, platformdiensten en cloudopslag. De EU is zo snel mogelijk digitaal autonoom: essentiële digitale infrastructuren worden publiek of coöperatief beheerd en mogen niet afhankelijk zijn van grote commerciële techbedrijven. Hiervoor komt er een Europees public tech fonds. Bij deze publieke aanbestedingen staat niet de laagste prijs, maar ook langetermijncontrole over het eindresultaat, privacyvriendelijkheid, voldoen aan open standaarden en duurzaamheid voorop.
- Opensourcesoftware. De EU legt vast dat software die in opdracht van een overheid ontwikkeld of medegefinancierd wordt altijd onder vrije en open licenties wordt gepubliceerd. Dat maakt overheden minder afhankelijk van techgiganten en stimuleert voornamelijk Europese kleine en middelgrote IT-bedrijven die deze software op een open manier ontwikkelen en onderhouden. Overheden worden ook aangemoedigd om bestaande opensourcesoftware te gebruiken.
- Macht Big Tech. De Europese Commissie treedt op tegen de machtsposities van Big Tech met sterke handhaving van de mededingingsregels. Ook moet de Commissie makkelijker op kunnen treden tegen killer acquistitions, waarbij techgiganten kleinere concurrenten opkopen voordat ze groot worden. Overnames waarbij te veel macht en data bij een bedrijf komen te liggen, zoals Facebook/Whatsapp, staan we nooit meer toe. Waar nodig breken we techgiganten op. We segmenteren de online advertentiemarkt.
- Bescherming internetgebruikers. We bouwen aan een internet waar je niet wordt gevolgd en waar je data niet wordt verkocht aan de hoogste bieder. Zelfbeschikking en privacy staan voorop. We maken ons hard voor een verbod op de handel in en met persoonsgegevens, zoals het real-time bidding voor online advertenties. We stoppen online tracking voor gepersonaliseerde advertenties en gaan over naar privacyvriendelijke alternatieven. Gepersonaliseerde algoritmen op basis van tracking moeten standaard uit staan, en op termijn worden verboden. Gebruikers moeten meer controle en keuze krijgen over wat zij online zien krijgen en uit andere algoritmes kunnen kiezen. Platforms moeten stoppen met het illegale “pay or okay” model.
- Interoperabiliteit. De EU ziet erop toe dat je binnenkort daadwerkelijk tussen online berichtendiensten, bijvoorbeeld tussen Whatsapp en Signal, berichten kunt sturen, zoals vastgelegd in de nieuwe Europese Wet digitale markten. Hetzelfde moet mogelijk worden voor socialemediaplatforms. Contact met gebruikers op andere platforms moet zo makkelijk mogelijk gemaakt worden en deze opties mogen niet verborgen worden.
- Encryptie. De EU bevordert de ontwikkeling en het gebruik van sterke encryptie – open source en zonder ‘achterdeurtjes’ – om communicatie te beveiligen. We gaan nooit akkoord met voorstellen om encryptie te breken, af te zwakken of te omzeilen, zoals client-side scanning.
- Toegang tot het internet. Internet is een nutsvoorziening. De EU zorgt ervoor dat iedereen toegang tot fatsoenlijk, betaalbaar en snel internet krijgt. Ook stimuleert de EU dat er manieren zijn om gratis en veilig het internet te gebruiken, bijvoorbeeld in publieke instellingen zoals de bibliotheek. We dwingen de regels voor het toegankelijk maken van overheidswebsites af.
- Kinderen online. We garanderen de privacy en veiligheid van kinderen online. Sites, games en apps gericht op kinderen moeten standaard veilige instellingen invoeren, zoals een uniforme meldknop om wangedrag te melden. Leeftijdsverificatie mag alleen op een privacyvriendelijke manier, waarbij platforms alleen de leeftijd verifiëren zonder toegang tot andere gegevens.