5.4 Een betere EU
- Brussel. Aan de maandelijkse verhuizing van het Europees Parlement tussen Brussel en Straatsburg komt een einde. Het Parlement krijgt één vergaderlocatie: Brussel.
- Conventie. Als we Europese verdragen herzien, dan moet dit gebeuren door een openbare Conventie. Binnen deze Conventie maken wij ons sterk voor afschaffing van vetorecht bij onder meer belastingen, defensie en buitenlandbeleid. Ook verbeteren we de Artikel 7-procedure. Daarnaast moet het Europees Parlement het formele recht krijgen om individuele Eurocommissarissen weg te sturen, in plaats van alleen de complete Europese Commissie. Verder krijgt het Europees Parlement initiatiefrecht.
- Belangenverstrengeling tegengaan. We scherpen de gedragscode voor Europarlementariërs aan, inclusief een verbod op betaalde bijbanen, om belangenverstrengeling tegen te gaan. Toezicht op deze gedragscode wordt verscherpt. Er komt daarnaast een verbod en streng toezicht op draaideurlobbyisme van oud-Europarlementariërs, Eurocommissarissen en ministers. Bij vertrek naar de private sector werken we met afkoelperiodes voor afzwaaiende Europarlementariërs en andere EU-functionarissen.
- Jongerenparticipatie. Bij ingrijpende voorstellen zorgen we ervoor dat het Europees Parlement wetsvoorstellen toetst aan de gevolgen voor toekomstige generaties. Door de zogeheten generatietoets in te voeren, zorgen we ervoor dat jongeren zich gehoord voelen en er voor hen duurzaam beleid wordt gemaakt. Door jongeren actief te betrekken bij de politiek, zorgen we ervoor dat de stem van toekomstige generaties meegenomen wordt in beleid.
- Stemgerechtigde leeftijd voor de Europese verkiezingen naar 16 jaar. We verlagen de stemgerechtigde leeftijd voor de Europese verkiezingen naar 16 jaar.
- Schimmige lobby aanpakken. Er komt één nieuw verplicht lobbyregister dat gaat gelden voor het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad, inclusief Permanente Vertegenwoordigingen. Iedere Europese wet krijgt een appendix waarin staat welke lobbyisten input hebben gegeven. We schaffen toegangspassen af waarmee lobbyisten te pas en te onpas het Europees Parlement in- en uitlopen. De EU neemt maatregelen tegen de grote invloed van fossiele lobby op Europese besluitvorming en internationale klimaatonderhandelingen, net zoals dat het geval is bij tabakslobby.
- Financiële transparantie en toezicht. We voeren verplichte financiële declaraties in voor Europarlementariërs en Eurocommissarissen. Om transparantie te bevorderen en corruptie tegen te gaan, registreren we de bezittingen van Europarlementariërs en Eurocommissarissen aan het begin en aan het einde van hun termijn. Zij worden ook verplicht een verantwoording van hun onkostenvergoeding openbaar te maken, die alleen bedoeld is om werkgerelateerde kosten in hun lidstaat te dekken. Niet-besteed geld moet worden teruggestort.
- Ethische commissie. Er komt een ethische commissie (‘EU ethics body’) voor alle EUinstellingen. Deze commissie kan onderzoeken starten naar EU-politici en EU-ambtenaren bij aanwijzingen van onethisch gedrag. Daar moeten serieuze consequenties en stevige sancties aan verbonden zijn, zoals boetes, schorsingen en waar nodig ontslag.
- Transparantie. De Europese wetgevingsprocedure wordt transparanter door documenten uit de onderhandelingen en verslagen uit de Raadswerkgroepen openbaar te maken, net als verslagen van de Raad. Ook verbeteren we de Europese wet openbaarheid bestuur (Eurowob) en breiden we deze wet uit naar alle EU-instellingen. Actieve openbaarmaking van documenten via toegankelijke platforms wordt de regel.
- Tegengaan fraude en corruptie. Deelname van een land aan het Europees Openbaar Ministerie, dat fraude met Europese gelden kan vervolgen, is verplicht voor het ontvangen van Europese subsidies. Lidstaten moeten verplicht zijn jaarlijks de rechtmatigheid aan te tonen van de besteding van EU-gelden. Doen ze dat niet, dan worden subsidies stopgezet. Eindontvangers van Europese fondsen publiceren we in een openbaar digitaal toegankelijk overzicht. De Europese Rekenkamer breidt ook de doelmatigheidscontroles van Europees beleid uit. Op die manier versterkt de Rekenkamer haar functie van waakhond en brengt het in kaart of publiek geld effectief besteed wordt.
- Zwangerschapsverlof. Als je als Europarlementariër van een kind bevalt, is er geen regeling om op afstand te stemmen of tijdelijk vervangen te worden. Wij willen dat Europarlementariërs tijdelijk vervangen kunnen worden bij zwangerschap of bij ziekte, net zoals dat kan in de Tweede Kamer.
- Kleinere Commissie. We zoeken naar manieren om de Europese Commissie kleiner te maken, bijvoorbeeld door middel van een roulatiesysteem tussen lidstaten. We streven naar nieuwe structuren waarin alle lidstaten zich vertegenwoordigd voelen maar besluitvorming effectief blijft, vooral met het vooruitzicht op uitbreiding.