We zien het overal: grote Europese bedrijven die hun productie verplaatsen naar de andere kant van de wereld omdat ze daar geen rekening hoeven te houden met milieuregels of ‘lastige’ sociale standaarden. Daar steekt de nieuwe anti-uitbuitingswet van Europarlementariër Lara Wolters een stokje voor.
Cowboybedrijven die alleen maar denken aan winst en verder geen enkele verantwoordelijkheid nemen voor negatieve gevolgen die ze veroorzaken, ze bestaan. Winst boven mens en planeet.
Je hoeft de krant maar open te slaan om te lezen over bedrijven die hun laars lappen aan mens en milieu. In Qatar stierven tijdens de bouw van voetbalstadions 6500 arbeiders. Oeigoeren in China maken onder dwang onze kleding. In Zuid-Amerika worden dagelijks voetbalvelden aan tropisch regenwoud gekapt. Oliemaatschappijen bouwen in Afrika pijpleidingen dwars door kwetsbaar natuurgebied. En in Spanje worden massaal gastarbeiders uitgebuit tijdens de tomatenpluk.
Daar brengen we met Europese wetgeving verandering in.
Tegen uitbuiting, tegen greenwashing
Na veel overleg met maatschappelijke organisaties, vakbonden en bedrijven stemt Europa nu in met een scherpe wet die moet zorgen dat in de 21e eeuw niet winst, maar mens en de planeet centraal staan.
Want bovenstaande misstanden tonen dat een handjevol vrijblijvende regels niet werken. Bedrijven zetten er graag hun handtekening onder, maar het zijn pleisters op stinkende wonden. Zeggen dat je wat doet, is niet hetzelfde als echt wat doen. Je moet door die greenwashing heen kunnen prikken.
Daarom zijn bindende Europese regels voor verantwoord ondernemen nodig. Alleen zo gaan we écht kinderarbeid, uitbuiting, milieuvervuiling en onveilige werkomstandigheden tegen.
Met die regels moeten grote bedrijven hun leveranciers doorlichten op misstanden en in kaart brengen waar mogelijk risico’s zitten. Ook moeten bedrijven in gesprek met arbeiders, inwoners en vakbonden. De wet zal bedrijven aansprakelijk maken voor schade – ook als die schade ver weg is. En belangrijk: slachtoffers krijgen meer rechten en kunnen dankzij deze wet schadevergoeding krijgen.
Lappendeken aan regels voorkomen
Het is ook helemaal niet zo gek dat we dat van bedrijven vragen. Wetgeving in onder meer Duitsland en Frankrijk laat zien dat het kan. Ook in België, Luxemburg, Spanje en bij ons in Nederland wordt gewerkt aan wetgeving. Om een lappendeken aan verschillende regels te voorkomen is dus een Europese wet nodig.
Een betere wereld begint bij bedrijven
Een betere wereld begint bij jezelf. Een mantra dat multinationals en rechtse partijen al zo lang graag herhalen dat ze het zelf zijn gaan geloven. Het is niet waar. Een betere wereld begint bij bedrijven, niet bij jezelf.
Uiteraard moet iedereen die ruimte heeft om duurzame keuzes te maken, dat absoluut doen. Maar het is niet de verantwoordelijkheid van de consument om duurzaam te kiezen, spullen moeten gewoon duurzaam zijn.
Tegenstanders van de wet roepen vaak dat het zogenaamde ‘gelijk speelveld’ in gevaar komt. Dat bedrijven van buiten Europa een concurrentievoordeel zouden hebben op Europese bedrijven. Niets is minder waar. De wet zal gelden voor Europese bedrijven en alle bedrijven die in Europa zaken willen doen.
Daar vragen consumenten om én ook bedrijven zelf. Want de meeste bedrijven nemen hun plicht naar mens en milieu heel serieus. Die bedrijven geven we met de anti-wegkijkwet een steuntje in de rug. En die enkele grote cowboybedrijven die regels aan hun laars lappen, snijden we de pas af. Daar wordt iedereen beter van.
