Geen olie op het vuur

Het geweld in Amsterdam maakt ons allemaal boos en leidt wereldwijd tot afschuw. Op de dag dat we de Kristallnacht herdachten, werden Israëlische fans opgejaagd en afgetuigd. Mensen die er Joods uit zouden zien, moesten zich identificeren met hun paspoort. Natuurlijk voel je je dan ook als Joodse Nederlander nog onveiliger dan je je al voelde. De daders moeten worden opgespoord, en onderzoek moet uitwijzen of hier organisatie aan ten grondslag lag. Het past helaas bij een trend van toenemend antisemitisme in Nederland.

Dit weekend mocht ik de dienst in de synagoge in Maastricht bijwonen. De aanwezigen vertelden me over hun boosheid en angst. Antisemitisme in Europa is immers nooit ver weg. Ik moest denken aan een uitspraak van de Franse oud-minister Badinter: ‘Iedere Jood heeft, zo niet een echte, dan wel een denkbeeldige ingepakte koffer klaarstaan’. Voor het geval het weer misgaat…

Het is inmiddels duidelijk dat een deel van de harde kern van de supporters van Maccabi Tel Aviv zich ernstig heeft misdragen. Supporters zongen trots dat er geen scholen meer zijn in Gaza en mishandelden een taxichauffeur. Waar de wet is overtreden moet vervolging plaatsvinden. Ook deze uitingen van discriminatie en haat moeten benoemd en afgekeurd worden. In een rechtsstaat wordt iedere vorm van wangedrag aangepakt en vormt het wangedrag van de één nooit een excuus voor wangedrag van de ander.

Juist nu is het nodig dat we elkaar proberen te begrijpen, in plaats van elkaar de maat te nemen en verdeeldheid te zaaien.

Een tevreden Frans Timmermans tijdens het verkiezingscongres van GroenLinks-PvdA.

Frans Timmermans
Fractievoorzitter GroenLinks-PvdA in de Tweede Kamer

Zodra we beschikken over een feitenrelaas, wil ik in debat met het kabinet. Dan kunnen we bespreken wat we hiervan kunnen leren, en hoe we de voedingsbodem voor antisemitisme en toenemende spanningen kunnen wegnemen.

Politici die het wangedrag van de daders van donderdagnacht afschuiven op Nederlandse moslims dragen niet bij aan de oplossing, maar vergroten het probleem. Bestrijd haat niet met haat, en maak niet hele bevolkingsgroepen verantwoordelijk voor de daden van individuen. Nederlandse moslims worden nu collectief schuldig gemaakt aan het geweld van relschoppers en crimineel tuig. De leider van de grootste coalitiepartij roept zelfs op tot deportaties.

Dat maakt ook Nederlandse moslims bang. Marokkaanse Nederlanders vragen elkaar op familiefeestjes of ze hun paspoort al klaar hebben liggen. Er gaat een beklemmende angst achter schuil. En nu zijn ze terecht boos omdat ze collectief verantwoordelijk worden gehouden voor het geweld.

Laten we als politici niet nog meer olie op het vuur gooien, maar rustig analyseren wat er is gebeurd. Juist nu is het nodig dat we elkaar proberen te begrijpen, in plaats van elkaar de maat te nemen en verdeeldheid te zaaien. Jodenhaat kan je niet bestrijden met moslimhaat. Want waar de haat voor de ander groeit, is geen minderheid veilig. Wat wel nodig is, is dat we de voedingsbodem voor antisemitisme en andere vormen van haat structureel wegnemen. Daar ligt een verantwoordelijkheid voor de politiek en de gehele samenleving. Want of je nu een keppeltje, een davidster of een hoofddoek draagt, iedereen in Nederland verdient het om veilig de deur uit te kunnen gaan.