Tijd voor solidariteit

Het afgelopen jaar hebben de wetenschappelijke bureaus van GroenLinks en de PvdA hard gewerkt om samen tot een voorzet te komen voor de beginselen van een nieuwe partij. Ze voerden gesprekken met leden en kiezers, politici en vrijwilligers, activisten en deskundigen. Met als resultaat een stuk dat reflecteert op het verleden en beschrijft hoe onze dromen en idealen voor de toekomst eruit zien. Je kunt het hier allemaal lezen en reageren. We zijn benieuwd wat je denkt!

Solidariteit!

De kern van onze politiek is de overtuiging dat we onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Pas als het goed gaat met ieder van ons, gaat het goed met de samenleving. Solidariteit is een voorwaarde om onze idealen te kunnen realiseren. Want samen staan we sterk.

Samen:

• Overbruggen we de scheidslijnen in onze samenleving
• Herstellen we de natuur en de waardigheid van mensen
• Strijden we voor een vrije en democratische samenleving

Een rechtvaardige samenleving

Wij streven naar een rechtvaardige samenleving waarin onze idealen van gelijkwaardigheid, een gezonde planeet en vrijheid gerealiseerd zijn. Solidariteit is daarbij de leidraad die alles verbindt, de voorwaarde om die idealen te bereiken.

Iedereen is gelijkwaardig

Ieder mens is van evenveel waarde. We zijn niet allemaal hetzelfde en hoeven dat ook niet te worden. Als we dat van onszelf en van elkaar accepteren, kan iedereen zichzelf zijn. De realiteit is nu anders. Veel mensen vragen zich af of zij zich in hun eigen land nog wel thuis kunnen voelen. Zolang dit soort uitsluiting bestaat, is gelijkwaardigheid een illusie.

Te vaak bepalen je opleiding, de portemonnee van je ouders of zelfs je kledingkeuze hoeveel invloed je hebt. Onze samenleving is rechtvaardig als iedereen gelijke rechten heeft, als we solidair met elkaar zijn en we de welvaart zo verdelen dat ieder van ons een zeker bestaan heeft.

Pas dan hebben we allemaal een eerlijke kans om volwaardig mee te doen en iets moois te maken van het leven. Om onze talenten te ontwikkelen en van betekenis te zijn, zonder afhankelijk te zijn van de willekeur van het lot of de genade van anderen. Juist daarom zijn extreme concentraties van macht en rijkdom onrechtvaardig en dus onacceptabel. In onze ideale samenleving waarderen we niet degenen die het best voor zichzelf kunnen zorgen, maar diegenen die ook naar anderen willen omkijken.

Een gezonde planeet

De natuur heeft waarde in zichzelf, los van het nut voor de mens. De verstoorde relatie tussen mens, dier en natuur moet worden hersteld. Voor de mens is gezonde natuur onmisbaar. We willen onbezorgd schone lucht inademen, kunnen zwemmen in schoon water en weten dat ons voedsel gezond en veilig is. Als wij zorgen voor de natuur, zorgt de natuur ook voor ons. Onze gezondheid en die van de planeet beschermen we tegen klimaatopwarming, tegen vervuiling en tegen uitbuiting. Dat is een enorme opgave, maar als we het samen doen, als we zorgen dat iedereen kan meekomen en als we geen tijd meer verspillen, is er nog veel te redden. En dat is ons heel veel waard.

We willen een goed leven en een veilig thuis voor onze kinderen en kleinkinderen. Dat kan alleen als we de draagkracht van de aarde respecteren - hier en elders, nu en in de toekomst. Als we dat eerlijk doen, als we solidair zijn met elkaar, dan heeft onze planeet genoeg rijkdom voor iedereen. Er is meer dan genoeg zon, wind en warmte in de bodem om fossiele energie uit te bannen en energie te besparen. En er is genoeg eten om iedereen te voeden. Daarom kiezen wij voor kwaliteit in plaats van alsmaar meer. We willen minder verspillen en alles wat van waarde is beschermen.

In vrijheid leven

Ieder mens wil vrij zijn: vrij om je eigen doelen te stellen, om zelf na te denken en je eigen keuzes te maken. Vrijheid is kunnen vallen, weer opstaan en het helemaal anders doen. Of juist niet. Het is trots kunnen zijn op je keuzes en zelf verantwoordelijkheid dragen voor de gevolgen daarvan. Wij staan voor een samenleving waarin die vrijheid wordt gevierd én beschermd. Waarin je helemaal jezelf mag zijn, ook als je afwijkt van de norm. Waarin je zonder angst vrijuit kunt spreken, geloven of daarvan afstappen. Een samenleving waarin je volledige zeggenschap hebt over je eigen lichaam en je persoonlijke leven. 

Toch is vrijheid veel meer dan doen waar je zin in hebt. Het is ook rekening houden met elkaar. Vrijheid die ten koste gaat van anderen, is geen vrijheid maar machtsmisbruik. De rechten van een ander zijn ook een waarborg voor die van jezelf. Want vrij zijn doen we samen. Samen maken we keuzes over hoe we willen samenleven en hoe we onze gedeelde toekomst willen vormgeven. Een functionerende rechtsstaat en een gezonde democratie zijn daarvoor onmisbaar. Daarom beschermen we die tegen de bedreigingen van economische en autoritaire machten.

Vrijheid bereiken we niet in ons eentje. Daar hebben we anderen voor nodig: rolmodellen die ons helpen dromen, leraren die ons kritisch leren denken, en zorgverleners die ons opvangen als we vallen. Zonder toegang tot onderwijs, zorg en bestaanszekerheid blijft vrijheid voor velen een loze belofte. Vrijheid kan daarom alleen gedijen als we solidair zijn met elkaar; elkaar de kansen geven om in vrijheid mee te doen.

De tijd waarin we leven

Bij velen is de wil groot om de toekomst de goede richting op te bewegen. Maar dan moeten we wel weten welke hendels we om moeten zetten. Dat begint met een gedeelde analyse van de tijd waarin we leven. Want de uitdagingen waar we als samenleving voor staan, zijn niet uit de lucht komen vallen. Integendeel: ze zijn terug te voeren op een reeks ingrijpende veranderingen in hoe we over de samenleving zijn gaan denken en hoe deze ingericht wordt.

Verscherpte scheidslijnen

Onder de oppervlakte zijn de mentale scheidslijnen en economische verschillen tussen mensen op een pijnlijke manier gegroeid. Minder publieke voorzieningen, toenemende verschillen in welvaart en meer nadruk op zelfredzaamheid hebben ervoor gezorgd dat je afkomst steeds bepalender is geworden voor wat je kunt bereiken in het leven. Wij geloven dat de meeste Nederlanders deze scheidslijnen niet willen. In een solidaire samenleving is het mogelijk om de scheidslijnen te overbruggen. Het wordt tijd om onze gezamenlijke belangen weer voorop te stellen.

Uitputting van natuur en mensen

Het streven naar zoveel mogelijk economische groei heeft een verdienmodel gemaakt van alles wat van waarde is. Wereldwijde markten met maar weinig sturing en regels putten de natuur en mensen uit. De ongeremde kracht van het kapitalisme leidt tot wereldwijde verwoesting van natuur, ecosystemen en biodiversiteit. Ook is het een directe bedreiging van de bestaanszekerheid van alles wat op aarde leeft - hier en elders, nu en in de toekomst. De omslag naar een duurzame economie die werkt voor natuur en mensen vraagt om solidariteit, waarbij we niet alleen denken aan onszelf, maar ook aan anderen en toekomstige generaties.

Afbraak van onze rechtsstaat

Onze democratie slaagt er onvoldoende in om iedereen in onze samenleving goed te vertegenwoordigen. Politiek en bestuur zijn het domein geworden van academisch geschoolde experts en politici. Hierdoor worden veel mensen geconfronteerd met beleid dat weinig inzicht toont in hun dagelijks leven. Het enige krachtige antwoord is om samen een sterke tegenbeweging te vormen, over onze verschillen heen. Solidariteit is het tegengif voor polarisatie en manipulatie. Zij vormt de basis voor een sterke democratie waarin iedereen zich vertegenwoordigd voelt en voor een rechtsstaat die voor iedereen werkt.

Naar de kracht van het collectief

Het geloof in een solidaire samenleving is niet verdwenen. De sociale meerderheid laat steeds sterker van zich horen. Heel veel mensen zijn betrokken en verlangen naar iets anders. Niet terug naar vroeger, maar wel geïnspireerd door de collectiviteit die we vroeger ook bouwden. Iets nieuws, dat tegelijk herkenbaar en vertrouwd is: een rechtvaardige samenleving waarin gelijkwaardigheid, een gezonde planeet en vrijheid vanzelf spreken. En dat kan ook.

Wij kiezen voor een weg vooruit naar een samenleving waarin de scheidslijnen zijn overbrugd, waarin de natuur en waardigheid van mensen is hersteld en waarin vrijheid en democratie zegevieren. Als we die weg kiezen, dan koersen we naar een rechtvaardige samenleving, die de macht teruglegt waar die hoort: in handen van ons allemaal.

👉 Lees het hele stuk

Samen organiseren we verandering

We zijn een brede volkspartij die onderdeel is van een grote maatschappelijke beweging die bouwt aan een rechtvaardige samenleving. Een politiek thuis voor mensen met verschillende achtergronden en verhalen. Wij zijn met velen. Of je nu jong of oud bent, arm of rijk, in een stad woont of in een dorp, onze partij is er voor al die mensen die iedere dag hun best doen en die willen bijdragen aan het collectief.

Onze partij staat in een lange internationale traditie van solidariteit en strijd voor gelijkwaardigheid, een gezonde planeet en vrijheid. Van de sociaal-democratische arbeidersbeweging en bouwers van de verzorgingsstaat, tot de vrouwen- en queerbewegingen, de antiracistische strijd, en de groene beweging die zich inzet voor de bescherming van dieren en ecosystemen. Zij vormden de basis waarop wij vandaag verder bouwen. We presenteren ons nadrukkelijk als erfgenaam én vernieuwer van deze tradities. Met respect voor de oude vlaggen, maar met een scherp oog voor de nieuwe strijd van vandaag en morgen.

Grote veranderingen beginnen vaak met een idee dat eerst ondenkbaar was. Politiek is daarom ook het vertellen van andere verhalen, het stellen van nieuwe vragen en het veranderen van het beeld van wat rechtvaardig is. Wij willen een partij zijn die hierin voorop loopt en die het debat en het denken in onze samenleving probeert te kantelen waar dat nodig is.

Dat doen we samen. Met bondgenoten binnen de vakbonden, de klimaatbeweging, emancipatiebewegingen, burgerinitiatieven en internationale organisaties. Het zijn van een brede volkspartij betekent voor ons dat we altijd proberen om bruggen te slaan tussen de verschillende gemeenschappen in de samenleving. Want wat ons bindt, is zoveel sterker dan wat ons verdeelt. Samen organiseren we verandering.

👉 Lees het hele stuk

Wat denk jij?

Dit is pas het begin. Daarom hopen we dat zo veel mogelijk leden en sympathisanten de komende tijd met elkaar in gesprek gaan en hun inzichten met ons willen delen. Dat kan hieronder aan de hand van vijf vragen of met algemene feedback. Bij de doorontwikkeling van de partijbeginselen nemen we jullie opmerkingen mee. Een uitgebreide uitleg van dit inspraakproces vind je hier. We zijn benieuwd wat je vindt!