Veel gestelde vragen over het ledenreferendum 2025

GroenLinks- en PvdA-leden spreken zich via het referendum uit over de vraag of de PvdA en GroenLinks in 2026 zouden moeten opgaan in één nieuwe politieke partij. Als er vóór gestemd wordt, dan beginnen de partijen met het oprichten van een nieuwe gezamenlijke partij. 

We gaan dan aan de slag met alle voorbereidingen. Bijvoorbeeld over hoe de partij gaat heten, de statuten, en de organisatiestructuur. Dit wordt door de partijbesturen voorbereid in een concreet voorstel – uiteraard in samenspraak met de leden. In 2026 leggen we het definitieve voorstel voor aan de leden van beide partijen. Pas als dat is aangenomen, is er een nieuwe gezamenlijke partij. 

Bij de aankondiging van het principebesluit is toegezegd dat als het kabinet valt de leden gelijk via een online referendum kunnen stemmen over de vraag of GroenLinks en de PvdA moeten opgaan in een nieuwe politieke partij. Aan die toezegging houden we ons. Het voordeel van een referendum is dat veel meer leden hun stem kunnen uitbrengen dan bij besluitvorming op het congres. Het tegelijk voorleggen van het principebesluit en de vraag of we meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen draagt daarnaast bij aan de helderheid van het besluitvormingsproces. 

Als de leden instemmen met het principebesluit starten we met de voorbereidingen op de nieuwe partij. Dat vraagt veel werk, en veel stappen zullen we pas na de verkiezingscampagne zetten. Deze Tweede Kamerverkiezingen doen we, als de leden daarmee instemmen, mee als GroenLinks-PvdA. Uiteindelijk beslissen de leden in 2026 hoe de nieuwe partij eruit komt te zien en wat de naam wordt.  

Het referendum verandert niets aan de behandeling van het overgrote deel van de moties. Die bespreken we op het congres zoals te lezen is in de congresbundel/congreskrant. Het presidium kan besluiten om gerelateerde moties die ook gaan over de toekomst van onze samenwerking, maar die minder verstrekkend zijn, zoals moties over een politieke alliantie en federatie, niet meer in stemming te brengen als de leden in meerderheid voor het principebesluit stemmen om samen te gaan in een nieuwe gezamenlijke partij.  

De afgelopen jaren hebben we samen al veel mooie inhoud gepresenteerd. Op onze website vind je onze plannen, essays, discussiestukken en programma’s. Half juni publiceren onze wetenschappelijke bureaus het document dat het startschot geeft voor het gesprek over onze gezamenlijke beginselen. De wetenschappelijke bureaus werkten de afgelopen tijd samen met mensen van binnen en buiten de partijen aan dit stuk. Tijdens en na het congres krijgen de leden nog ruim de gelegenheid om hierover mee te denken.

Als er door de leden ingestemd wordt met het referendum, starten we met de voorbereidingen om de nieuwe partij op te richten. De partijbesturen werken in samenspraak met de leden van GroenLinks en de PvdA een concreet voorstel uit. Dit definitieve voorstel wordt in 2026 voorgelegd aan alle leden. 

Bij de oprichting van een nieuwe partij komt namelijk veel kijken. Zo moeten we beslissen wat de nieuwe naam en het logo worden. Maar ook een effectieve organisatie bouwen, statuten schrijven, en de verenigingsstructuur inrichten. Onze leden beslissen uiteindelijk hoe de nieuwe partij eruit komt te zien. Daarvoor organiseren we een zorgvuldig en open inspraakproces voor de leden van GroenLinks en de PvdA. Uiteraard nemen we iedereen hierin mee, zodat alle leden goed geïnformeerd aan het proces kan deelnemen. 

Op basis van de vele gesprekken die we de afgelopen tijd in de partij hebben gevoerd en nog gaan voeren, maken de partijbesturen en de wetenschappelijke bureaus een eerste versie van de statuten, reglementen en een beginselmanifest. Alle leden kunnen hierop amendementen en voorstellen indienen. Een geloot ledenberaad met leden vanuit beide partijen bespreekt deze voorstellen. Het beraad beslist zelf over een deel van de wijzigingsvoorstellen, zoals kleine tekstuele aanpassingen. En het beraad krijgt het mandaat om te bepalen welke voorstellen in stemming gebracht moeten worden. Over die amendementen kunnen alle leden vervolgens online hun stem uitbrengen. 

Tijdens het oprichtingscongres in 2026 stemmen de leden uiteindelijk over het gehele voorstel.

Met dit referendum vragen we aan de leden of de PvdA en GroenLinks met één lijst en één verkiezingsprogramma mee moeten doen aan de volgende Tweede Kamerverkiezingen. Dit is dezelfde vraag die we in 2023 aan de leden voorlegden toen er besloten werd om samen mee te doen aan de verkiezingen. 

Dat kan pas na de uitslag van het referendum.  

Kandidaten die solliciteren als Kamerlid worden beoordeeld op geschiktheid en integriteit door de kandidatencommissie. Op basis van het advies van de commissie stellen de partijbesturen de conceptkandidatenlijst vast. De definitieve kandidatenlijst wordt vervolgens vastgesteld door de leden.

Kandidaten die solliciteren als lijsttrekker worden beoordeeld op geschiktheid en integriteit door de lijsttrekkerscommissie. De commissie doet een voordracht, waarna de leden van GroenLinks en de PvdA kunnen stemmen. 

De partijbesturen stellen een programmacommissie in. Deze heeft de taak het gezamenlijke verkiezingsprogramma op te stellen. Leden kunnen wijzigingsvoorstellen  (amendementen) indienen om het programma aan te passen. Daarna stellen de leden op het congres het definitieve verkiezingsprogramma vast. 

Als GroenLinks en de PvdA samen meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen, dan treedt het bijzonder verkiezingsreglement in werking. Dat kun je hier lezen:

• Bijzonder verkiezingsreglement

Controleer of je je stemcode goed hebt ingevuld. Het makkelijkst is om de code te kopiëren en plakken vanuit je e-mail. Let er hierbij op dat je niet per ongeluk een spatie mee kopieert.

Kom je er nog niet uit? Neem voor de PvdA dan contact op met [email protected] en voor GroenLinks met [email protected].

Alle leden met stemrecht ontvangen uiterlijk donderdagavond 5 juni een mail met instructies over het stemmen en hun stemcode. Je kunt stemmen vanaf 5 juni 15.00 uur, maar het kan zijn dat je de mail iets later ontvangt. Heb je de mail om 20.00 uur nog niet ontvangen? Controleer dan of deze niet in je spamfolder terecht is gekomen. 
 
Bij de PvdA heb je stemrecht als je ten minste een maand lid bent en één keer contributie betaald hebt. Bij GroenLinks moet je ten minste drie maanden lid zijn en contributie hebben betaald. Als je korter geleden lid bent geworden, kun je helaas niet meedoen. 

Nee, nadat je je stem hebt bevestigd en verzonden is niet mogelijk deze te wijzigen. Controleer je keuze dus goed en deel je stemcode met niemand. 

Ja, jouw stem is anoniem. De stemcodes worden aangemaakt door het bedrijf waarmee we samenwerken voor dit referendum. Als partijen kunnen we alleen inzien óf er van een stemcode gebruik is gemaakt, maar niet wat er met die stemcode is gestemd. We ontvangen alleen de volledige uitslag van de stemming. Het bedrijf dat voor ons het referendum verzorgt, ziet niet welk lid welke stemcode heeft gekregen.
Op deze manier weet niemand precies welk lid wat heeft gestemd, waardoor de anonimiteit van de stemuitslagen wordt gewaarborgd.

Zo werkt het bij GroenLinks:
Van de uitgebrachte stemmen (en de daaruit volgende uitslag) wordt een proces-verbaal opgemaakt door de referendumcommissie. De inhoud van dit proces-verbaal zal publiekelijk bekend gemaakt worden tijdens een openbare zitting van de referendumcommissie. Tegen de uitslag, verwoord in dit proces-verbaal, kan bezwaar worden gemaakt. Dit kan tot uiterlijk 30 minuten na sluiting van de openbare zitting. Het bezwaar moet met redenen zijn omkleed en wordt ingediend bij de referendumcommissie.

Tenminste 30 minuten na sluiting van de openbare zitting van de referendumcommissie zal de referendumcommissie opnieuw vergaderen. Ook van deze vergadering zal een proces-verbaal worden opgemaakt. De inhoud van dit proces-verbaal zal na afloop van de vergadering bekend gemaakt worden via de website van GroenLinks.

Indien blijkt dat er, in de 30 minuten na sluiting van de openbare zitting, geen bezwaren zijn ingediend, zal de voorlopige uitslag tijdens de nieuwe vergadering definitief worden gemaakt.

Indien blijkt dat er, in de 30 minuten na sluiting van de openbare zitting, wel bezwaren zijn ingediend, zal de referendumcommissie in de nieuwe vergadering de bezwaren beoordelen en indien ontvankelijk en gegrond, besluiten tot aard en tijdpad van het vervolgtraject.

Zo werkt het bij de PvdA:

Na de telling, vaststelling en bekendmaking wordt de uitslag van het referendum gepubliceerd.

Een lid kan binnen 3 dagen na de vaststelling van de uitslag beroep aantekenen bij de beroepscommissie tegen onregelmatigheden bij het referendum. De beroepscommissie neemt daarop zo spoedig mogelijk een beslissing.

We maken de uitslag diezelfde dag (donderdag 12 juni) bekend. Houd de website in de gaten voor meer informatie.  

Het ledenreferendum loopt van 5 juni 15.00 uur tot 12 juni 15.00 uur. 

Bij de PvdA heb je stemrecht als je ten minste een maand lid bent en één keer contributie betaald hebt. Bij GroenLinks moet je ten minste drie maanden lid zijn en contributie hebben betaald. Als je korter geleden lid bent geworden, kun je helaas niet meedoen. 

Dit referendum houden we per partij apart. Elk stemgerechtigd lid van GroenLinks en de PvdA kan bij beide referenda stemmen. Ben je bij beide partijen stemgerechtigd, dan kun je dus twee keer stemmen. Het is alleen niet zo dat die stemmen dubbel tellen bij hetzelfde referendum. Het zijn twee aparte stemmen die elk worden opgeteld bij de uitslag van de twee verschillende referenda. 

Ja, in Zoetermeer, Overbetuwe, Eindhoven en vanuit de provincie Noord-Brabant zijn er stemmingen in voorbereiding op de lokale/regionale verkiezingen. Zij mailen vanuit hun eigen afdeling. 

Helaas komt dit op het moment regelmatig voor. Mailprogramma’s als Gmail vertalen inkomende e-mails naar het Nederlands met behulp van AI. Ook als de mail al in het Nederlands is. Hierbij maken de programma’s – het lijkt vooral bij Google te gebeuren – soms hele stomme fouten. Daardoor verandert ‘gezamenlijke’ bijvoorbeeld in ‘vrouwelijke’ en ‘lid’ in ‘deksel’. Deze fouten zitten dus niet in de tekst die wij versturen, maar verschijnen wel bij sommige lezers op het scherm. We onderzoeken op dit moment wat wij hiertegen kunnen doen.